WebGang/CityGang

Verslag uit wpzimmer: Actinomy Space

Een feminist server op een Raspberry Pi: https://actinomy.space
(deze staat in Bremen dacht ik)

In primeur (pre-release): Fediverse song

En een nummer tegen technofascisme (titel ontsnapt me even.. Marthe help…?)

Mini RadioLab: Gambas3 GPIO demo One
De meeste voorbeelden van het gebruik van de GPIO pinnen van een Raspberry Pi gebruiken python of zo. Uitdaging: Wij willen ze aanspreken met Gambas3.
Maar we vinden voorlopig geen rechstreekse Raspberry Pi (GPIO) bibliotheek voor Gambas3.
Gambas3 werkt met “components” voor uitbreiding van de standaardmogelijkheden, en het zou fijn zijn als er een “GPIO component” zou bestaan om aan te vinken. Maar die is er dus niet.

Een tussenoplossing bestaat uit de commandline tool: je kan een commando ook vanuit Gambas3 geven, en het antwoord opvangen. Op de commandolijn op de Pi kan je de status van de gpio pinnen opvragen, en dat commando zouden we kunnen aanspreken vanuit Gambas3.

Dat principe testen we uit met een eenvoudig demo programmaatje: GPIOdemoOne ( directe tar.gz download van sourceforge )

31 jaar FreeBSD

Het unix-achtige FreeBSD besturingssysteem kwam 31 jaar geleden uit. Het bestaat nog steeds, maar leeft een onopavallend leven onder de motorkap van servers die diensten op het internet verzekeren. Er is weinig aandacht voor FreeBSD, en mensen zouden vergeten dat het bestaat. En daardoor is er minder kans dat het voor een nieuwe toepassing gebruikt wordt. Het heeft misschien last van de naambekendheid van Linux, ook een unix-achtig systeem. Maar er zijn duidelijke verschillen, met de belangrijkste misschien niet in de code maar in de licentie. FreeBSD heeft een licentie die toelaat het systeem te gebruiken in eigen toepassingen of apparaten, die op de markt kunnen komen zonder dat er een verwijzing is naar het systeem dat er in zit. Linux heeft de GPL licentie, die het gebruik toelaat onder de voorwaarde dat er teruggekoppeld wordt naar de community, bv door het publiceren van veranderingen die je aanbrengt aan Linux voor je eigen gebruik. Die GPL strategie heeft twee voordelen: Er is meer zichtbaarheid door die terugkoppeling en de vermelding van het systeem dat gebruikt wordt in een apparaat. En twee: die veranderingen kunnen terug opgenomen worden in toekomstige Linux versies. FreeBSD probeert het probleem nu aan te pakken door bedrijven op te roepen om hun gebruik van FreeBSD wel naar buiten te brengen, of minstens contact te nemen met de FreeBSD foundation, de non-profit organisatie die het systeem uitgeeft.

De resultaten zullen mogelijk te volgen zijn op hun website https://freebsdfoundation.org/
of hun youtube kanaal https://www.youtube.com/@freebsdproject waar al een User Stories playlist bestaat.

Star Wars undercover

Een van de vele Star Wars fan-sites rond 2010 was starwarsweb.net. Er stonden de bekende beelden uit Star Wars op, en wat reklame voor Star Wars merchandising. Maar wat de toevallige bezoeker niet kon zien, was dat de site gemaakt was door of in opdracht van de CIA, om hun buitenlandse spionnen onopvallend te kunnen laten communiceren met het hoofdkwartier. De CIA had zo een hele reeks websites voor dat doel. Helaas voor hen kwamen Iraanse contraspionnen er achter waar de site(s) voor diende(n), en dat leidde tot een slachtpartij onder informanten in verschillende landen.
De site 404 media heeft nu schermafbeeldingen van die Star Wars site gepubliceerd.

compiled by BCP v.0.6.9

Marthe met gasten Ai caremal en bobby
En meer over wpZimmer..
(WORKSPACE PERFORMING ARTS)

Systerserver: https://systerserver.net/affective_log/

Op zoek naar een doel

Woensdag deelde de baas van kunstmatige intelligentiebedrijf OpenAI aan dat hij 6,5 miljard dollar ging uitgeven. Hij wil een jong bedrijf met de naam “io” kopen kopen. We hebben al veel van AI gehoord, maar nog niet van “io”, maar het is in ieder geval de grootste overname die AI tot nu toe deed. “io” is een bedrijf met 55 werknemers, ingenieurs, ontwerpers en onderzoekers; aan het hoofd staat de heer Jony Ive. Die naam doet misschien een belletje rinkelen, want dat is een ex-topman van Apple, die daar de iPhone ontworp.

Ze moeten hardware gaan bouwen die de kunstmatige intelligentie tot bij de consumenten brengt. Over een jaar zou er een duideiljk product uit moeten volgen, nu worden nog geen details prijsgegeven.

OpenAI heeft veel geld, heel veel geld, opgehaald bij investeerders, tientallen miljarden. Maar daar moet natuurlijk iets voor in de plaats komen. Altman investeerde al eens in een bedrijf dat een draagbaar apparaatje maakte dat met behulp van AI de drager ervan moest ..tja, wat eigenlijk .. helpen? Het product flopte kort nadat we ervan gehoord hadden. Met Ivy heeft hij nu een klassebak in de stal om kunstmatig slimme gadgets te maken die de mensen even graag willen als ze vroeger een iPhone wilden.

Want met de abonnementen, de betalende gebruikers van ChatGPT, komen ze niet ver. Op dit moment zou iedere dollar die binnekomt bij OpenAI, hen meer dan twee dollar kosten.

Lees ook www.wheresyoured.at/openai-is-a-systemic-risk-to-the-tech-industry-2/ ..

Vreet electriciteit

Het is dringen tijd dat kunstmatige intelligentie ingezet wordt om het grote probleem van kunstmatige intelligentie op te lossen: de energiehonger.
Het kan in ieder geval ingezet worden om het stroomverbruik van toekomstige datacentra in te schatten. Volgens het MIT zal de groeiende vraag naar energie door KI hun verbruik de komende jaren verdrievoudigen. Ze zullen in verbruik al een vijfde van het totale huiselijke verbruik evenaren.
OpenAI, Softbank en Oracle zijn verwikkeld in een project met de bescheiden naam Stargate, dat honderden miljarden dollars gaat kosten, met een eerste datacenter in Texas, later gevold door expansie in andere staten.
Ook Apple, Google gooien er miljarden tegenaan.

KDE’s VM manager

Het KDE project is in blijde verwachting van een nieuwe virtual machine manager voor de KDE Plasma Desktop. Die zal ontwikkeld worden met Qt, de programmeerbibliotheek voor KDE.
Gnome lijkt op dat gebied voor te liggen, met Gnome Boxes.
De ontwikkelaar is student Derek Lin, die deelneemt aan de Google Summer of Code 2025. Qt Quick, Kirigami, en libvirt zullen gebruikt worden om een gebruiksvriendelijke en volledig geïntegreerde VM tool te bouwen, inclusief mogelijheid tot snapshots enz. Tegen september moet de inzending klaar zijn, en rond midden juli zou al een preview klaar moeten zijn.
En dan de naam; het KDE project heeft een traditie van software te laten beginnen met een K, en deze kreeg de naam “Karton”, zoals in het Nederlandse woord karton. Die moet dus bestaande Virtual Machines tonen, ze starten stoppen, en er installeren en verwijderen.

Te volgen op KDE.org

invent.kde.org/sitter/karton/

Meer AI toepassingen

Ondertussen krijgen gebruikers AI ingebakken in toepassingen van Microsoft of Google zonder dat ze erom gevraag hebben. Google liet zich ontvallen dat Gemini in Chrome geïntegreerd gaat worden, deze of volgende week. Maar het zal enkel een beperkt publiek zijn dat ermee aan de slag kan, zoals bestaande Gemini klanten en ontwikkelaars. Maar ook in de zoekfunctie van Google wordt AI Mode voorzien, die werkt als een chatbot, toch alvast in de VS.

Google gebruikt Gemini, en die kreeg een update naar 2.5 (van 2.0). Daarmee wordt een experimenteel “deep reasoning” model uitgetest.

Ze stellen ook een Video Generator voor, Veo 3, die beeld en daarbij gesynchroniseerd geluid kan maken. Maar dat is voor betalende gebruikers van de Ultra diensten.

Boeken voor de zomer

En een krant in Chicago, de Sun-Times, toonde hoe AI gebruikt kan worden. Ze hadden een artikel over de zomer, met tips van 15 boeken om de komende zomer te lezen. In die lijst waren 5 bekende boeken van bekende schrijvers, merkten lezers op. Maar de andere 10 titels van de aangeraden boeken waren totaal onbekend, hoewel de namen van de schrijvers wel bestaande schrijvers waren. De site Ars Technica merkte op dat het totaal verzonnen titels waren, die aan echte schrijvers toegewezen waren. Er ontstond enig online tumult over.
Navraag bij de auteur van het artikel leverde de bekentenis op dat hij inderdaad AI had ingezet om hem te helpen.

Hij had er spijt van (dat hij die fouten niet gezien had).

De uitgeverij had er ook spijt van (dat ze samengewerkt hadden met die auteur). Wat ze dan ook meteen oplosten door ie samenwerking te beëindigen.

Voor de abonnees was het natuurlijk ook niet aangenaam, en hun reakties zijn nog af te wachen.
De collega-journalisten waren alvast razend dat hun “kwalitatieve” stukjes naast een stuk gegenereerde tekst verschenen, dat tast ook hun geloofwaardigheid aan.

compiled by BCP v.0.6.9

Het geld bij KI

Het bedrijf CoreWeave wil dit jaar 23 miljard dollar uitgeven aan het uitbouwen van datacentra en infrastructuur voor Kunstmatige Intelligentie. Daarmee geven ze zowat drie keer meer uit dan wat ze binnenkrijgen (Het bedrijf verwacht een jaaromzet van 5 miljard in de toekomst). Volgens hun eigen communicatie zijn de investeringen nodig om aan de vraag van de klanten te kunnen voldoen. Maar daar zijn soms vragen over te stellen. Eén van hun grote klanten is Microsoft, en daar rekenen ze met een komende groei van de vraag.
CoreWeave werkt ook samen met openAI, waar ze een overeenkomst van vijf jaar mee hebben, en dat ook aandelen van hen krijgt.
OpenAI ontwikkelt bv AI Agents voor Klarna, een bedrijf dat betalingen afhandelt en andere financiële diensten levert. Klarna kondigde in 2024 aan dat ze geen mensen meer aanwerven, en dat ze voor hun helpdesk volledig mikken op KI. “De technologie is zo goed ontwikkeld dat het al het werk kan doen dat wij als mensen doen” zou de baas van Klarna gezegd hebben op Bloomberg TV. Ze pochten nadien dat de KI assistent twee derde van hun aanvragen afhandelde en dat hun AI-assistent zevenhonderd fulltime medewerkers uitspaart.
Ondertussen lijkt het glitterstof te gaan liggen, en wordt duidelijk dat Klarna toch terug mensen aan het aanwerven is. Ze willen zich nu profileren als “het beste in menselijke ondersteuning”.
Ze hebben gemerkt dat klanten die hulp nodig hebben nog gefrustreerder geraken als ze geen mens maar een machine aan de lijn krijgen. De topman geeft toe dat de inzet van AI ten koste ging van de kwaliteit van de dienstverlening.

Programmeurs werkloos

Ook programmeurs kunnen hun job verliezen, ondervinden werknemers van Microsoft, waar deze maand 6000 banen geschrapt worden. In de communicatie werd gewag gemaakt van het verkleinen van de management struktuur. Volgens Bloomber waren de software developers het hardst getroffen, veertig procent van de ontslagen zouden op die jobcategorie betrekking hebben.
Ondertussen heeft het bedrijf plannen aangekondigd om te toegang van andere bedrijven tot de data van hun zoekmachine Bing af te sluiten. Oorspronkelijk stimuleerden ze nieuw startende bedrijven om de API van hun Bing zoekmachine te gebruiken, maar nu wil MS eerder hun chat bots promoten.
Voor beginnende bedrijfjes die gebruikt maakten van die API kan het een probleem worden, met de chat bots kunnen ze niet hetzelfde.

Trump wordt adviseur van Apple

Volgens zijn eigen verklaring zou Trump aan de grote baas van Apple, Tim Cook, geadviseerd hebben om te stoppen met de productie in Indië uit te bouwen.
Apple laat ondermeer zijn iPhones in Indië maken, en die vertegenwoordigen een waarde van 22 miljard op één jaar tijd. Het grootste deel van de apparaten die Apple in de Verenigde Staten invoert komen van Indië en Vietnam. Indië biedt bedrijven interessante voorwaarden aan om hun productie bij hen te vestigen, en wijst op zijn stabiele munt en goed opgeleide werknemers.
Apple kan misschien wel wat advies gebruiken, want hun marktaandeel in China is aan het kelderen. China stimuleert de eigen merken, waarvan de fabrikanten ondertussen eigen chips bouwen en een eigen systeem ontwikkeld hebben, HarmonyOS.

compiled by BCP v.0.6.9

https://sourceforge.net/projects/webgang/files/RaspberryGambas3/GPIOdemo/

https://www.youtube.com/watch?v=7BKR93tV9OU

Wat we vorige week op 1 mei nog vergeten te vieren zijn: Open Document formaat is 20 jaar geworden.
De OASIS standaardorganisatie erkende twintig jaar geleden het document formaat van de StarOffice code van de staroffice software van Sun. De standaard was gebaseerd op XML, en werd een alternatief voor de gesloten documentformaten van softwarebedrijven als Microsoft. Het was een bevrijding voor gewone gebruikers en bedrijven, die nu gegarandeerd hun documenten altijd konden blijven openen, lezen, en aanpassen, zonder vast te zitten aan het betalen van softwarelicenties bij elke computerwissel of softwareupgrade. Verschillende overheden hebben de standaard ook ingevoerd. De software OpenOffice en LibreOffice gebruiken het beiden als documentstandaard, en zowat alle kantoorsoftware kan de documenten lezen. Ook voor overheden is het immers belangrijk om redelijk onafhankelijk gegarandeerd de eigen documenten te kunnen blijven lezen. Dat mag niet afhankelijk zijn van 1 Amerikaanse softwareleverancier.

Microsoft zag de bui hangen en ging in de tegenaanval door een eigen zogenaamd open standaard te maken, maar één die ze wel zelf controleren. En om wat verwarring te zaaien gaven ze hun standaard ook een naam met “open” er in.

Vandaag 8 mei verscheen een aankondiging op de site van de document foundation
https://blog.documentfoundation.org/ die de neiuwe versie van LibreOffice aankondigt: versie 24.8.7.
Ik was zelf verwonderd om een versie 24 zien aangekondigd worden terwijl ik zelf nog met versie 7 werk, sta ik dan zo ver achter? Neen, de versienummering van LibreOffice is veranderd naar het systeem dat begint met een jaargetal, hier 24. Het is een upgrade van LibreOffice versie 8.
Ondertussen is er ook al een versie met de prefix van 2025, nl 25.2 is de huidige officiële versie, met als subversie 25.2.3.

In tegenstelling tot sommige commerciële softwarebedrijven kan je lang je bestaande LibreOffice blijven gebruiken, bv de 24 reeks, en wordt je niet gedwongen naar een nieuwere versie 25- te upgraden. Van die komen dan nog altijd kleine correcties uit die je kan toepassen als kleine upgrades aan je bestaande software. Ook tussen de versies wordt het leven je niet moeilijk gemaakt, en blijft de software lang compatibel. Bovendien komt ze uit voor zowat alle platformen en computersystemen die bestaan; Alle Linuxen, Apple MacOS, iOS, Android, Windows, enz. Het grappige is dat je zelfs op oudere systemen die niet meer door de oorspronkelijke leverancier ondersteund worden, toch )nog een upgrade krijgt van je LibreOffice (bv Windows.

Voor ondersteuning bestaan er zowel online platformen met vrijwilligers, als professionele ondersteuning voor bedrijven door bedrijven.
Niet alleen de software is open source, maar ook de documentatie is onder vrije licenties te vinden en af te halen op internet.
De jaarlijkse LibreOffice conferentie ging vorig jaar door in Luxemburg, maar je kan ze bv ook vinden op het jaarlijkse FOSDEM in Brussel.

https://www.libreoffice.org/download

https://books.libreoffice.org/

AI valt Curl aan

Het Curl open source project wordt overspoeld met valse meldingen, soms duidelijk met de bedoeling een beloning te krijgen voor het melden van een beveiligingsprobleem. Het project coordineert de meldingen over beveiligingsproblemen in software, en vormt zo een informatiepunt voor IT mensen.
Maar de valse meldingen, gemaakt door AI programma’s, werken op de zenuwen van Daniel Stenberg, baas van Curl. “Het is genoeg. Ik heb het ermee gehad. Ik ga op de rem staan voor deze gekte”, zegt hij in een post. Vanaf nu moet iedereen die een “security report” instuurt eerst antwoorden op de vraag of bij het opstellen van die melding KI is gebruikt. En zo ja, dan zullen een aantal extra vragen komen om de relevantie te checken. En iedereen die een rapport instuurt, gemaakt met AI, zonder dat aan te geven, wordt onmiddellijk geband van Curl.
Hij toonde een voorbeeld van zo’n fake rapport. Hij vondt zelfs een rapport waar een stukje van de opdracht aan de AI mee in het rapport was terechtgekomen: “and make it sound alarming”.

Broadcom streng voor VMware

Broadcom is de nieuwe eigenaar van VMware, en heeft een andere licentiepolitiek dan in het verleden, wat de populariteit van VMware bedreigt. Ze zijn klanten aktief aan het duwen in de richting van een betalende abonnementsversie in plaats van de vroegere versies die interessantere en goedkopere licentievoorwaarden hadden.
En dat heeft gevolgen voor die klanten, die soms een meervoud moeten betalen van voorheen.
VMware is virtualisatiesoftware, die draait op meestal grote computersystemen, waardoor daar schijnbaar verschillende servers op 1 machine beschikbaar zijn. Het spaart daardoor hardware uit, en uniformiseert backup en failover oplossingen. Maar het heeft ook een nadeel; het systeem dat onder al die gebruikte servers zit, wordt een achilleshiel. Eens je alles hebt afgestemd op een bepaald virtualiseringsplatform, kan je er niet zo gemakkelijk van weg. Vendor lock-in heet dat.

VMware werd onder pc gebruikers bekend om bv op een Linux computer een virtuele Windows computer in een venstertje te laten draaien, of omgekeerd. Dat liet meer en sneller experimenten toe over verschillende besturingssystemen heen. Voor persoonlijk gebruik was het gebruik meestal vrij.

VMware was de eerste virtualisatiesoftware voor het intel platform. Diane Greene was mede-oprichter en CEO, en leidde het bedrijf tot 2008. Rond de eeuwwisseling kwamen ze met een virtualisatiesoftware voor pc’s VMware workstation, en later evolueerden ze naar servervirtualisatie. Ze waren als bedrijf in 2004 in handen van EMC. Dat liet VMware naar de beurs gaan in 2007, waar het door de hoge beurswaarde op slag het 5e grootste softwarebedrijf ter wereld was. Dell kocht EMC, maar had geen plannen eigenaar te worden van VMware, dat in 2023 in handen kwam van Broadcom. Broadcom is bekend als maker van heel wat chips en halfgeleiderapparatuur, maar ze hebben ook mainframe software, cybersecurity en andere diensten, en nu dus ook virtualisatie van VMware. Dat ze ook geld willen voor het gebruik van VMware is te begrijpen als je ziet dat het hen 69 miljard dollar kostte om VMware over te nemen.

Google gaat nucleair

Google heeft zoveel energie nodig voor zijn datacentra, dat het nu zelf rechstreeks kerncentrales wil laten bouwen. Ze sluiten contracten met bedrijven die nog bezig zijn nucleaire centrales te ontwikkelen, om daar in de toekomst, over tien jaar of zo, energie van te kunnen gebruiken.
De achterliggende reden voor de energiehonger van Google is de energievretende Kunstmatige Intelligentie, een probleem voor alle AI bedrijven trouwens. Door de AI aktiviteit is de energieconsumptie van datacentra bijna vertienvoudigd op tien jaar tijd.
Om hun huidige energieverbruik en bijhorende uitstoot te “greenwashen” investeren bedrijve als Google en Microsoft in kernenergie. Ze kunnen daarmee dan wel de cijfers van hun CO2 uitstoot naar beneden halen, maar ze lossen het probleem niet op dat mensen bewezen hebben nucleaire installaties niet onder controle te hebben, niet bij menselijke fouten, natuurrampen, en oorlogen, en op een andere manier het milieu schaden.

Nieuwe GNOME topman

Voorbije zomer werd aangekondigd dat de topvrouw van de GNOME Foundation, Holly Million, ermee zou ophouden. Ze wil zich toeleggen op haar eigen prive-aktiviteiten, en zou ook een nieuwe universitaire titel willen halen in de psychologie.
Ze kwam aan boord in 2023 als non-profit manager expert, en had achtergrond in zowel kunst als de academische wereld, maar ook in een open source biotech bedrijf.
Maar een jaar later, juli 2024 werd haar vertrek al aangekondigd. Richard Littauer werd interim directeur tot een nieuwe directeur geselecteerd en aangesteld zou worden. Richard zijn tijdelijk rol werd een paar keer verlengd om de zoektocht tot een goed einde te brengen, en nu kon hij afscheid nemen en zich terug aan zijn oorspronklijke bezigheden wijden. Hij bedankte uitdrukkelijk GNOME medewerkers, waaronder people manager Zana, nickname van Rosanna Yuen.
De nieuwe directeur werd dus vorige week bekend: de Canadees Steven Deobald. Hij is zelf pleitbezorger voor Free Software, en GNOME gebruiker sinds 2002. Hij gaat de financiële stabiliteit van de GNOME non-profit nastreven en is voorstander van transparantie in de organisatie.
De GNOME foundation heeft een beperkt team van een 4-tal mensen, en een directieraad van een 9-tal mensen.

Zie ook de GNOME blog waarin hij zichzelf voorstelt:

https://blogs.gnome.org/steven/2025/05/06/introducing-myself/

Algemeen:

https://www.gnome.org/

Gnome nieuws:

https://thisweek.gnome.org/

https://gitlab.gnome.org

Vulcan

Amazon heeft een geschiedenis van bedenkelijk omgaan met de werkkrachten die in de magazijnen de bestellingen moeten klaarmaken voor verzending. Een ontslagen werknemer die opkwam tegen de werkomstandigheden tijdens de COVID pandemie, richtte een vakbond op, maar ook dat liep niet van een leien dakje.
Amazon heeft ondertussen robots ingevoerd voor standaard taken, maar die kunnen niet alles; zo kunnen robots niet voelen hoe ze een pakje moeten vastnemen. Tot voor kort. Op een event in Duitsland werd een robot voorgesteld met Kunstmatige-Intelligentie-handen: Vulcan. Die kan, voorzien van gevoelige sensoren in de handen, zelf bepalen hoe en hoe stevig een pakje moet vastgepakt worden. Daarmee kan die robot tot 75% van de pakjes zelfstandig verwerken, en dat aan dezelfde snelheid als een mens. De baas van de robotafdeling kondigde fier aan dat Vulcan tot wel 20 uur per dag kan werken. Maar hij gaf aan dat de robots nu vooral worden ingezet voor de moeilijk bereikbare bovenste rijen van de opslagruimten. Bovendien opereren ze achter hekken om de mensen te beschermen voor ongelukken. Hij ziet de mensen niet verdwijnen uit de order-picking, maar de taken wel opschuiven naar bv bouwen en onderhoud van de robots.

compiled by BCP v.0.6.9

Pinnetjes
Dit zou het onderwerp van ons allereerste RadioLab moeten geweest zijn: pinnetjes.

Bij het zelfbouwen en experimenteren is een breadboard een vanzelfsprekend hulpmiddel om tijdelijke verbindingen te maken tussen componenten als weerstanden en LEDs enerzijds, en GPIO pinnen van een Raspberry Pi of Arduino anderzijds.
Soms heeft zo’n microcontroller (als een pi zero) alleen gaatjes om een draad in te solderen, maar dan kan je er wel zelf een rijtje pinnen opsolderen om toch het gemak te hebben om jumper-kabels te kunnen gebruiken (met bus-bus draadeinde, pin-pin einde of bus-pin eindes).
Zelfs stekkers met 1, 2, 4, 6 enz aantal pinnen (en dus draden) kan je zelf maken van aparte veelkleurige draad (af te scheuren op maat van een regenboogkabel), en ineen te persen kabelpinnetjes en plastic houders die dan een stekker of contrastekker vormen.
Dit komt van pas als je een apparaat hebt dat je in onderdelen uit elkaar wil kunnen nemen voor onderhoud, transport, uitbreiding enz.; je kan op maat je eigen kabels maken. Je maakt ze (comfortabel aansluitbaar) lang genoeg, maar toch zonder overtollige opgerolde draad in je behuizing.
Op de foto(1) een overzicht van al die elementen (die ook bij herstellingen van pas komen), inclusief een heel klein breadboard (hier geel/oranje), wat er normaal groter rechthoekig en wit uitziet (link naar wikipedia). En nog langer geleden werden er draadjes rond pinnen gewikkeld, wat duidelijk iets onhandiger was…(externe foto). De naam van het huidige breadboard verwijst naar de tijd van grotere componenten, werden proefopstellingen met draden en punaises op een plankje geprikt.

(1) Foto: Webgang (live tijdens uitzending).