WebGang/CityGang

Aprilse Linux grillen

Deze maand is versie 6.0 verschenen van OpenMandriva Lx. Dat is een onafhankelijk ontwikkelde Linux distributie die rond 2013 afsplitste van Mandriva, een in Frankrijk populaire Linux distributie die tot 2015 bestond en vroeger Mandrake Linux heette.
Als desktop of buroblad bieden ze bij OpenMandriva KDE Plasma, Gnome, Cosmic, en LXQt. Het systeem zou ook draaien op Raspberry Pi.
De vorige versie die uitkwam van OpenMandriva was Lx 24.12 met roepnaam “Rome”.

Een andere opvallende naam is Commodore OS Vision, een 64 bit Linux distributie die de stijl van de vroegere Commodore 64 computer probeert levend te houden. Nu kwam Commodore OS Vision 3.0 uit, en het zal niet verbazen dat spelletjes daarin een grote rol opnemen; er zijn er meer dan 200 gebundeld, waaronder ook wat klassieke Commodore games en demo’s en een Commodore emulator.
En er is nu de eigen Commodore OS BASIC V1, een moderne Basic implementatie met 3D graphics.

https://www.commodoreos.net/CommodoreOS.aspx

https://www.commodoreos.net/doc/cosbasic_manual.html

Dan was er in april nog de uitgave van CRUX 3.8. CRUX is een lichtgewicht distributie die al een paar jaar niets nieuws uitgebracht had. Nu dus met Linux 6.12.23 (LTS) kernel, Xorg 7.7 and xorg-server 21.1.16. Ze hebben ook wat oude software laten vallen, zoals Python versie 2.

https://crux.nu/Main/ReleaseNotes3-8

Ubuntu familie

En er zijn ook veel ubuntu varianten uitgekomen: edubuntu 25.04, lubuntu, xubuntu, Ubuntu Kylin, – Unity, – Cinnamon 25.04, -Budgie en een zonder Ubuntu in de naam: Voyager.

35 jaar Hubble

De Hubble ruimtetelescoop viert zijn 35e verjaardag in de ruimte. Of eerder wetenschappers van de NASA en ESA vieren dat, wegens de enorme massa gegevens die via Hubble tot bij hen is gekomen.
Daarbij werden meer dan vijftigduizend doelwitten in de ruimte onder de loepe genomen. Er zijn al voor 400 Terabyte aan gegevens opgeslagen. En voor wie Hubble een observatie wil laten doen is er een wachtrij, slechts één op zes aanvragen kan worden voldaan.
Doordat de ruimtetelescoop zo lang in dienst bleef, kunnen ook goede vergelijkingen gemaakt worden over de tijd heen. Zo kunnen bv seizoenen vastgesteld worden op de planeten van ons zonnestelsel.
De telescoop heeft een vijftal onderhoudsbeurten gekregen, de laatste in 2009, waarbij soms ook updates werden gedaan door nieuwere apparatuur te installeren.

Er is een eigen site aan de Hubble gewijd: esahubble.org, waar je ook spectaculaire foto’s kan terugvinden die met de telescoop genomen werden, bv van Mars.

https://esahubble.org/news/heic2505/

Discord onderweg

Discord, het sociale mediaplatform voor gamers, heeft een verandering doorgevoerd die lijkt aan te geven dat het bedrijf naar de beurs wil. Medeoprichter en baas Jason Citron heeft een stap achteriuitgezet en geeft de fakkel door aan Humam Sakhnini.
Dat moet de weg voor de toekomst bereiden, en de nieuwe directeur heeft gewerkt voor Activision Blizzard en heeft ervaring met beursgenoteerde bedrijven.

Discord begon als een chat app om voor en na het gamen met vrienden over de games te praten, maar het is gegroeid tot een platform met meer dan tweehonderd miljoen gebruikers, het het ziet duidelijk nog groeikansen. Ondertussen zouden er ook gesprekken gaande zijn met investeerders, dus een beursgang lijkt op komst.

Een paar jaar geleden was het bijna opgekocht door Microsoft, die het belang ervan voor zijn xbox spelers inzag, maar dat is niet doorgegeaan en het is een platform gebleven voor zowel xbox als playstation gamers.

Jason Citron blijft wel als adviseur werken voor Discord, en zit ook in de directieraad.
Hij heeft het idee gekregen voor een berichtenplatform toen hij met een ander bedrijfje een mobile game ontwikkelde rond 2014. Hij merkte dat bij het testen en werken aan de games, er nood was aan een manier om onder teamleden te kunnen communiceren. Daarvoor werd discord gemaakt; voor het uitwisselen van berichten via een soort IRC-kanalen, voor het praten via VOIP, later ook videobellen, en live-streamen in een kleine groep. Discord kan natuurlijk ook voor niet-gaming communicatie gebruikt worden, en is in sommige landen geblokkeerd.

https://discord.com/blog/passing-the-torch

Discord identiteit (Discord 2)

Bij Nintendo hebben zo ook interesse voor Discord, maar om een andere reden.
Ze hadden te maken met een lek van nog niet uitgebrachte game onderdelen, en die zou verlopen zijn via Discord. Het gaat hier over de “Teraleak”, waarbij gegevens en broncode van een gepland Pokémon spel zijn gelekt op internet. Game Freak, het Japanse bedrijf dat de Pokémongames maakt voor Nintendo, gaf toe dat er ingebroken was, waarbij 1 Terabyte aan data zou zijn buitgemaakt. Allerlei documenten en artwork geraakten verspreid op internet.
Het is nog niet duidelijk wat de gevolgen zijn voor de verwachte uitgave van “Pokémon Legends: Z-A”, een game dat normaal dit jaar had moeten uitkomen.
Nintendo wil nu de gegevens van de Discord gebruiker die gelinkt wordt aan deze lek. Die zou de schuilnaam “GameFreakOUT” gebruiken, en Nintendo wil zijn naam, adres, telefoonnummer en e-mail adres volgens de eis die ze hebben neergelegd bij een rechtbank in Californië.
Daaruit zou blijken dat de lek dateert van rond oktober vorig jaar.

Rechter met AI

In de VS is een relletje ontstaan over de examens voor rechters, een soort balie-examen.
Bij dat examen in februari traden allerlei problemen op, zowel technisch als inhoudelijk, waardoor een onderzoek gestart werd. Naast de inlogproblemen ging de discussie al snel over het opstellen van de bijna tweehonderd multiple choice vragen voor dat examen. Een deel van de vragen, een twintigtal, werden opgesteld door een extern bedrijf dat gespecialiseerd is in ondermeer psychologische testen. Bij het opstellen van de vragen gebruikte dat bedrijf de hulp van kunstmatige intelligentie, en dat valt in slechte aarde bij heel wat academici.
Er loopt ondertussen ook al een rechtszaak over.

Slagadervervuiling

Het dichtslibben van de slagaders is bekend door het veroorzaken van infarcten. Nader onderzoek bij slachtoffers van hartaanvallen naar de wanden van de aders, toonde een grote aanwezigheid van micro en nanoplastics aan.
Er was opvallend meer plastic aanwezig dan bij mensen die gezonde aders hebben, tot 50 keer meer. Ook werd vastgesteld dat er genetische mechanismen die bv onstekingsremend werken, minder goed werkten, waarbij onderzocht moet worden of dat bv veroorzaakt wordt door die aanwezigheid van micro en nano deeltjes van die plastic als ployethyleen. De wetenschap van opsporen van microplastics in het menselijk lichaam staat nog in de kinderschoenen, er wordt gepleit voor meer onderzoek door bv onderzoekers van de universiteit van New Mexico.

compiled by BCP v.0.6.9

Beursmanipulatie

Volgens de Bank of England is het mogelijk dat de automatisatie van de handel op de beurzen, gecombineerd met Kunstmatige Intelligentie, een gevaar voor de stabiliteit inhoudt.
Eens kunstmatige intelligentie begrijpt hoe markten gemanipuleerd kunnen worden, zou die wel eens een crisis kunnen uitlokken om zo te profiteren van de marktschommeling om winst te boeken.
Ze waarschuwen trouwens ook voor het gebruik in de verzekeringssektor.
In die financiële sektoren wordt de AI immers niet zelf ontwikkeld, maar betrokken van externe partijen, net zoals de andere IT diensten. Maar die externe partijen hebben mogelijk niet genoeg inzicht in de risico’s voor de financiële sektor van hun AI tools.
Ze pleiten ervoor de problemen ivm Kunstmatige Intelligentie aktief te moniotren.
Maar ze zien ook voordelen aan AI, en mogelijke economische groei.

https://www.bankofengland.co.uk/financial-stability-in-focus/2025/april-2025

compiled by BCP v.0.6.9

EU OS

Het is nog maar een “proof of concept”, maar EU OS is de start van een Europese Linux distributie, van de EU voor de overheidssector.
En natuurlijk moeten ze niet van nul beginnen om een EU Linux te maken, ze kunnen beginnen van eender welke Linux die bestaat. In dit geval kozen ze om te vertrekken van Fedora voor hun proof of concept, en als desktop kozen ze voor KDE-Plasma.

Het doel is een volledig eco-systeem te maken waar diensten uit de publieke sector gebruik van kunnen maken voor hun eigen systemen. Er is dan een gemeenschappelijke basis voor uitwisseling van kennis, waar in laagjes volgens de noden dingen aan toegevoegd kunenn worden voor de uiteindelijke toepassing van gebruik.

De inspanning gaat samen met het gebruik van open standaarden voor het uitwisselen van documenten en informatie (in plaats van eigen commerciële standaarden van leveranciers zelf, die dan ook aan de touwtjes trekken van die zogenaamde standaard)

De open source aard van het systeem geeft overheden de mogelijkheid zelf controle te doen op de broncode van het systeem, of audits te laten doen door zelfgekozen partners.

Er zijn in Europa wel een paar voorbeelden, zo wordt verwezen naar de Franse politie die hun eigen Linux systeem hebben, gebaseerd op Ubuntu.
En vorig jaar rond deze tijd kondigde de meest noordelijke Duitse deelstaat aan om de weg van de onafhankelijk in te slaan, en over te schakelen op bv Libre-Office, Linux enz.

De politieke wereldsituatie kan deze initiatieven misschien een zetje geven. En het zou natuurlijk interessant zijn een volledige eigen Europese software en cloud sector te zien ontstaan, die ons onafhankelijker maakt van de VS, met eigen kenniscentra en afgeleide produkten en diensten.

Als broncodebeheersysteem koos EU OS alvast niet voor het door Microsoft opgekochte github, maar voor het succesvolle alternatief “GitLab”:

https://eu-os.gitlab.io/goals#from-home

https://eu-os.gitlab.io/

https://www.slideshare.net/slideshow/french-gendarmerie-nationaleubuntulibrecon2014bilbao/43013966

https://www.schleswig-holstein.de/DE/landesregierung/ministerien-behoerden/I/Presse/PI/2024/CdS/240403_cds_it-arbeitsplatz.html

WattWise

WattWise is een programma dat ontwikkeld is om het verbruik van computers aan te passen aan de pieken van het electriciteitsverbruik en de bijhorende prijzen.
Het werd gemaakt door een ingenieur die een nieuwe computer aan het bijeenpuzzelen was, en tot de conclusie kwam dat die wel snel zou zijn met zijn vier GPU’s, maar ook veel stroom zou verbruiken, op zijn maximale belasting zelfs 1400 watt. Hij begon dus te monitoren wat het werkelijke verbruik was met een speciaal tussenstuk op het stopcontact dat het verbruik meet, wat hij dan uitlas met zijn smartphone of zijn Home Assitant dashboard, een domoticatoepassing. Maar dat vond hij niet handig, hij wilde het liever in een terminal venster kunnen opvolgen, zoals htop en nvtop, nload enz. Dus maakte hij zelf een command line tool. Als het het programmaatje start kan hij het verbruik op het moment opvolgen, zowel in vermogen (W) als in stroomverbruik (A), met historische gegevens, dus een grafiekje van het voorbije verbruik. Toen dat allemaal werkte was het mooi om naar te kijken, maar tegelijk riep het op om er iets mee te doen. Dus werkte hij verder, en ging hij kijken naar de prijzen van de stroom op het moment van het verbruik. Zijn electriciteitsleverancier gebruikt een systeem van ToU prijzen, dat wil zeggen dat stroom verbruiken tijdens de piekuren meer kost dan tijdens de daluren. Nu werd het tijd voor aktie: hij liet zijn programma op basis daarvan de rekenkracht van de comptuter bijregelen; in de piekuren wordt de rekenkracht wat teruggedraaid, bv door de frequentie van de processor van 3,7 GHz terug te brengen naar 1,5 Ghz, wat hem een paar honderd watt uitspaart. Het aanpassen van de GPU zal nog meer invloed hebben, maar misschien ook moeilijker zijn. Misschien zal het geheel uiteindelijk meer toepassing vinden bij servers dan bij desktops. Een deel van de monitoring software heeft hij als open source vrijgegeven.

Meer op zijn website:

https://www.naveen.ing/cli-for-smartplugs/

Verder:

htop: Linux command line tool om processen (draaiende programma’s) te monitoren
beetje geavanceerdere versie van (en betere weergave dan-) top

nload: Linux command line tool om netwerk te monitoren
bv sudo zypper install nload

nvtop: Linux command line tool om GPU (grafische kaart) te monitoren
(iets nieuwer en misschien niet in elke standaard repository aanwezig).

https://www.cyberciti.biz/hardware/nvtop-command-in-linux-to-monitor-nvidia-amd-intel-gpus/

Back to Basic

Bill Gates viert de vijftigste verjaardag van Microsoft met nostalgie. Hij kijkt immers terug op de evolutie van Microsoft als “bittersweet”. Het “sweet” gedeelte zal wel op zijn bankrekening staan, maar het bittere krijgt hij daarmee niet weg: de slechte naam die het bedrijf ondertussen heeft, met zijn brutale beslissingen, gulzige licentiepraktijken en doorlopend monopoliegedrag.
Hoe mooi waren toch die begindagen, denkt hij, toen hij samen met zijn maatje Paul Allen een eenvoudige programmeertaal voor voor de nieuwe zelfbouwcomputer voor hobbyisten, voorloper van de pc, schreef. Ze kenden BASIC dat als taal op de universiteiten al tien jaar in gebruik was, dikwijls inclusief broncode, en ze maakten een vertaling voor de MITS Altair 8800: Altair Basic.
Hij bluft zich binnen met een demonstratie die ze op een 8080 processor emulator schreven, gemaakt op een PDP10 in het computerlab van hun universiteit, want ze hadden zelf helemaal geen Altair computer.
Maar MITS, makers van de Altair, ware zelf niet vies van bluffen; het eerste artikel dat moest verschijnen over hun computer, ging bijna niet door omdat het opgestuurde prototype-toestel in een staking geblokkeerd zat onderweg, en nooit op de redactie van het tijdschrift aankwam. Toch verscheen er een artikel, en de gepubliceerde foto was er een van een indrukwekkende kast met knopjes en leds, die echter binnenin leeg was omdat het een snel nagebouwde replica was.
Iedereen blij dus, en Micro-Streepje-Soft, zoals ze toen heetten, had hun eerste product: een versie van BASIC.

Om zijn weerzin voor de bittere strijd tegen Linux en de open source en free software wereld uit te drukken, geeft hij nu de broncode van die eerste BASIC vrij. Die is zelf geschreven in ASSEMBLY, dus niet dat we er nu nog veel mee zijn, als we het al kunnen lezen. En wie hem zelf wil laten draaien, die zal het moeten overtikken; het is helaas geen broncode, maar een pdf-je. Het is eigenlijk een scan van een print op kettingpapier van de code, en op die print staat “10-sept-75″ en verder: “File will be deleted after printing”. Als auteurs: “GATES/ALLEN/DAVIDOV”

Misschien is het trouwens ook niet veel nieuws. Er was al “originele broncode van BASIC” te vinden op:

https://github.com/brajeshwar/Microsoft-BASIC-for-6502-Original-Source-Code-1978

Misschien diende het allemaal meer als promotie voor zijn autobiografieën die hij binnenkort uitbrengt.

Veilige VPN verbinding

Het internet is de ideale manier om te verbinden met een computer of server op afstand, maar om het luistervinken onderweg te vermijden, wordt gebruik gemaakt van VPN’s. Dat is een Virtual Private Network, wat betekend dat door de gegevens versleuteld over de verbinding te sturen, je van het publieke internet netwerk een prive netwerk maakt. Virtueel dan, want het blijft natuurlijk datzelfde internet, alleen maak je het onmogelijk om je verkeer te lezen. Het gaat als het ware door een “tunnel”.
Maar daar loert ook de tunnel-visie. Gebruikers die het door hun werk opgezette VPN gebruiken zijn enthousiast, en steeds meer gebruikers gaan het toepassen vanop steeds meer apparaten. Waarom niet vanop je smartphone, je gaat een VPN app downloaden, en je kan verbinden naar de systemen van je werk of organisatie.
De site NineToViveMac berichtte over een onderzoek van Tech Transparency Project naar VPN apps die te vinden waren in de App Store. Die concludeerde dat van de gratis VPN apps er zo’n twintig procent in handen was van Aziatische bedrijven, waarvan sommige duidelijk in handen van het leger van een Aziatische grootmacht. De apps zelf vermelden dat (natuurlijk) niet. Samen hadden ze miljoenen downloads in de VS. Behalve voor werkdoeleinden worden ze ook gebruikt om ongemerkt te gamen of associale media te gebruiken van in het schoolnetwerk, of door dissidenten die hun privacy willen beschermen. Maar op deze manier leggen ze de sleutels in handen van externe partijen, waar ze geen zicht op hebben. Zelfs als het apps zijn van niet-militaire bedrijven, kunnen die gewone bedrijven altijd door de overheid gedwongen worden informatie te overhandigen. Gebruikers kwamen bij de apps terecht door advertenties op Facebook en instagram, soms duidelijk gericht op jonge kinderen, om bv ongemerkt tiktok te kunnen blijven gebruiken als dat verbannen wordt.
In de Financial Times, die mee het onderzoek voerde, verscheen bovendien een artikel waarin vastgesteld wordt dat ook de sancties hiermee overtreden worden door de app-shops. In de namen van de apps zie je bovendien dat ze proberen te verwijzen naar andere software, als Snap VPN dat dus niet van snapchat is. Of naar open source projecten die als betrouwbaar aanzien worden. Zo is er Thunder VPN dat absoluut niets met Thunderbird e-mail programma te maken heeft. Thunderbird is van de Mozilla foundation, en die hebben wel een eigen Mozilla VPN aanbod. Of Signal secure VPN, dat helemaal niets met het non-profit project van de Signal berichtenapp te maken heeft.
Of ze lokken gewoon met de eigenschappen als snelheid, zo doet Speedy Quark VPN, lijkt wel voor heel gehaaste mensen, die snel snel even kijken of het bedrijf wel echt bestaat, en een website met een contactformulier vinden, ok dus en snel installeren. Helaas was dat contactformulier puur decor, het was niet aktief.
De onderzoekers gingen bij zowel de App store als de Play store kijken naar de 100 populairste apps. Van veel apps is de herkomst duidelijk of terug te vinden, maar twintig van de honderd waren verdoezelden dat ze van Aziatische makelij waren. De onderzoekers moesten soms van bedrijf naar bedrijf onderzoek doen, langs Singapore, Kaaimaneilanden enz, om te weten wie er echt achter de app zat. Soms is het ook een kwestie van geschiedenis. Een bestaande commerciële VPN app in de App Store, met bedrijfszetel in Signapore, was eigendom van een ander bedrijf met zetel op de Kaaimaneilanden. Dat hoofdbedrijf werd in 2019 opgekocht door het bedrijf Qihoo uit Shangai, dat volgens het onderzoek vooral werkt voor het leger en andere overheidsdiensten van het thuisland, het wordt beschouwd als een militair overheidsbedrijf door de VS, en staat op de sanctielijst van de VS.

compiled by BCP v.0.6.9