Ubuntu 20.04 LTS: ik zal voorzichtig zijn
Uitzending do 18:00 ** March 18th, 2021 by wim.webgang **Film
1. Coded bias (documentaire over MIT media lab onderzoeker die onderzoek deed over gezichtsherkenning)
zoek Women make movies en password *COBIVIEW7.
(tot 21 maart, hosted by EDRi https://edri.org/)
2. Op odysee.com “The cyberpunk movement, the documentary ”
Gezicht van A
- Neem uw gezicht terug:
https://reclaimyourface.eu/
Ubuntu 20.04 LTS
Meer bepaald Ubuntu 20.04.1 LTS.
- Installatie
Bij Linux Format zat een DVD met deze Ubuntu LTS, en hoewel ik nog altijd werk op mijn vorige Ubuntu LTS (18.04.04), was ik benieuwd om deze te proberen. Een goede aanleiding was een machine waar iets fout was gegaan met de boot partitie, en die niet meer opstartte. De installatie verliep vlot en gemakkelijk, ik probeerde zoveel mogelijk onder de ubuntu vragen, automatische bug-rapporten, aanmeldingen enz uit te komen. De desktop ziet er Ubuntu-vertrouwd uit, behalve het achtergrondlogo, één of andere wilde kat, is er niet veel verschil: links staat een kolom met een aantal programma startknoppen: Firefox, Thunderbird, File manager, Rhytmbox, LibreOffice Writer, en dan Ubuntu software en Hulp (mogelijk heb ik er al dingen uitgegooid).
In die linkse kolom komen ook de programma’s staan die je geopend hebt, bv als je de eenvoudige teksteditor start, komt die onder de snelstartknoppen staan, met een bolletje erbij om te laten zien dat die aktief is.
- Software bij-installeren
… is niet moeilijk omdat over Ubuntu veel informatie te vinden is. Ik installeerde volgende programma’s bij:
- mc: dat gaat als een fluitje van een cent met de commandolijn “sudo apt-get install mc”.
- arduino: bij devices/IOT zie ik Arduino, sorry, arduino staan, ik selecteer die om te installeren; begint met installatie maar eindigt met een foutmelding (die ik pas nadien zie, ik dacht dat het gelukt was) “Installeren van Arduino mislukt: cannot perform the following tasks:” en dan niets meer. Ik doe het opnieuw en nu loopt het wel goed. En het scherm waarin je eindigt met deze “gewone” installatie via “Ubuntu software”, geeft een helebool nuttige aanwijzingen over hoe je nog je systeem moet configureren om arduino te gebruiken, ondermeer omdat die toegang tot hardware moet krijgen. Dit post-install scherm is top!
- videobewerkingsprogramma VidCutter: dat werkte niet, maar dat doet het ook niet op andere platformen; de huidige versie lijkt wat problemen te hebben.
- programmeeromgeving voor Linux Gambas3. De geleverde versie is 3.14.3, maar helaas start ze niet. Vanaop de commandolijn gestart geeft het programma de melding:
gambas3
gbr3: unable to load component: gb.form.print
Als ik exact dat bij installeer met sudo apt-get install gb.form.print
, start gambas daarna wel op. Bij nieuw project staan veel mogelijke keuzes grijs (inactief), dus waarschijnlijk moet je nog wel onderdelen bij-installeren als je die nodig hebt.
Ik kijk dus even bij “Ubuntu software”, en zoek bij Categorie Development naar Gambas, maar die staat er niet tussen (terwijl Visual S.. grrr).
Ik zoek naar de zoek in software installeren, die krijg je door op het vergrootglas te klikken, en daar geef ik gambas in, en gambas3, mar geen resultaat. Vreemd, want ik heb gambas al geïnstalleerd staan (of juist daarom? Maar ik heb extra onderdelen nodig dus zou dat toch moeten kunnen zoeken).
Als ik bij geïnstalleerde programma’s kijk zie ik gambas wel, en wordt aangegeven “Ontwikkelhulpmiddelen ? IDE’s” van bron “ubuntu-focal-universe”.
Het enige dat ik daar kan doen is “verwijderen, dus de-installeren, niet mijn bedoeling – of naar de website gaan. Ik kan hier niet naar de geïnstalleerde software om te kijken of die volledig is…
Ubuntu heeft naast de gekleurde knop op de desktop met “Ubuntu software” ook nog ergens verborgen een andere toepassing: “Software en updates”, maar daar kan ik enkel instellingen doen. Ik val een beetje stil en zal dus online moeten zoeken welke commondo’s ik manueel moet ingeven om de rest van Gambas3 aan te vullen. Maar ik ga op zoek naar een visuelere pakketbeheerder, en die vind ik als “synaptic”;
- Pakketbeheerder synaptic
sudo apt-get install synaptic
. Bij het starten van de commandolijn kan je ineens sudo ervoor zetten, anders kan je geen wijzigingen doen, alleen informatie bekijken. In sudo ben ik wel geholpen: met een zoek op gambas3 zie ik dat er maar een klein deel van de gambas3 paketten geïnstalleerd zijn. Ik heb waarschijnlijk bij installatie via apt-get gevraagd naar gambas3-ide, daarmee wordt bij openSUSE de hele programmeeromgeving geïnstalleerd. Maar hier is er een optie gambas3, die staat voor de hele omgeving (“complete visual development environment for Linux”), merk ik in de lijst. Automatisch wordt de rest van de gambas3 componenten mee geselecteerd en geïnstalleerd. Nadien kom ik terug in de lijst terecht en zie dat er nog wel een paar onderdelen niet aangevinkt staan, maar die hebben bv te maken met qt en de kde desktop en verder libxml, option, report (de oude, want report2 is er wel), sdl en -sound, v4l, en een paar transitional packages. Dit ziet er goed uit; gambas3 start en heeft alle mogelijkheden nu beschikbaar.
- git: in het softwarebeheer onder development staan twee dingen met git (beiden zonder logo): “git-standup” en “git ubuntu”, ik vermoed die laatste, maar het is me niet duidelijk uit de omschrijving. Ik ga naar de commandolijn en do sudo apt-get install git . In Synaptic is zoeken op git niet behulpzaam, blijkbaar is 3 letters te weinig. Ik zie in de alfabetische lijst wel dat “git” geïnstalleerd is, en er bestaat ook een git-all, dus als ik iets mis kan ik die proberen.
Op een bescheiden computertje met 4 GB geheugen en gewone harde schijf, werkt deze Ubunte vlotjes voor gewoon licht gebruik; web, office, tekstje, .. Het meeste werk voor deze uitzending (4 maart) heb ik op deze Ubuntu gedaan. Het enige wat ik mis zijn de typische KDE dingen als shortcuts, menu, en toepassingen.
- Irritante desktop?
(of minstens geïrriteerde ex-KDE gebruiker)
1. Klikken
Ah nee, sorry dubbelklikken. (Kan je dat afzetten – waar? Ik vermoed dat dit de door hen opgelegde conventie is…. Gelukkig zijn er conventies die ze volgen, als ctrl-min om te verkleinen/vergroten – of is dat Firefox?)
2. Schakelen tussen vensters
Omschakelen tussen vensters: als je van KDE komt, ben je gewend om te schakelen tussen verschillende vensters door ALT-TAB; je wandelt door alle openstaande vensters tot je loslaat op het gewenste dat dan aktief wordt. Bij Ubuntu heeft ALT-TAB schijnbaar hetzelfde effect als je omschakelt tussen de programma’s, maar als je bv twee tekstdocumenten open hebt staan, komt er maar één als keuze voor bij het bladeren door de vensters. Je bereikt nooit een tweede of derde document dat openstaat in een programma, zelfs als dat openstaat in een eigen venster. Ik probeer instinctief met de andere mogleijke knoppen: ctrl-tab, ctrl-alt-tab enz. Pas als ik op internet ga zoeken naar de shortcuts vind ik de juiste: ALT-ESC. Eens je het weet is het niet moeilijk, maar het is wel spijtig dat de conventies op dat gebied verschillen tussen de desktops.
3. Updates
Waarom staat het venster dat zegt dat er updates zijn ergens achter mijn 4 andere vensters? Waarom niet een melding in de aktiviteitenbalk bovenaan? Achteraf komt er een vriendelijke melding dat je ook livepatch kan gebruiken als je dat instelt (alleen belangrijk voor servers zegt dat desktop-venstertje dan nog..)
4. Gevoelige hoek
Als ik teksten wil schrijven en tegelijk bronnen raadplegen, zet ik een Firefox venster open in de linkse hoek, en een editor in de rechtse hoek. Dat is althans de bedoeling; maar telkens ik een venster in de buurt van een hoek breng, maakt Ubuntu er een volledig scherm van. Wie heeft dat bedacht? (grapje, dit heb je in veel systemen, ook KDE doet zo’n dingen) En hoe zet je dat af? Dat is een ander paar mouwen. Ik heb alle instellingen van het systeem afgezocht, en NIETS gevonden. Opzoeken op internet: je moet met een commandolijn die instelling checken en afzetten:
gsettings get org.gnome.mutter edge-tiling
true
gsettings set org.gnome.mutter edge-tiling false
controleren:
gsettings get org.gnome.mutter edge-tiling
false
Of je moet een programma zoeken en installeren waarin je die instellingen kan doen…
Dat ben ik dan toch handiger gewend in KDE; rechtsklikken om de meeste opties te krijgen, soms moet je in instellingen/settings gaan (Systeeeminstellingen staat rechtstreeks in het menu!), en die worden in handige grafische schermen gepresenteerd.
Vanop de commandolijn starten:
dconf-editor
Opdracht ‘dconf-editor’ niet gevonden, maar deze kan worden geïnstalleerd met:
sudo apt install dconf-editor
Maar als je dan denkt dat je een gebruiksvriendelijke omgeving krijgt om instellingen te doen van je desktop, dan ben je eraan voor de moeite. Best is hier dat je weet wat je moet gaan veranderen, hier dus “edge-tiling” of je moet weten dat het onder de “mutter” instellingen valt. Met die voorkennis krijg je de parameter te zien; Edge-tiling kan je uitschakelen dan.
Dan bestaat er ook nog zoiets als Gnome-tweaks (maar ik las dat die soms niet alles aanbiedt)
Bij-installeren
Op zoek in software dan, bij hulpmiddelen, een niet al te informatief scherm; geen beschrijving van het doel, enkel de naam (die dikwijls nog afgekapt is vanwege breder dan het vierkante vakje met logo), meestal zelfs geen logo waaraan je het zou kunnen herkennen.
Ook iets eenvoudigs als systeem monitor of taakbeheerder moet je apart bij-installeren, maar die heb ik alvast gevonden dus.
Ondertussen zoek ik naar Gnome-tweaks, Tweaks, settings, enz, en na veel proberen kom ik terecht bij drie (dezelfde!/verschillende?) knoppen met de naam “uitbreidingen”, waarin ik geen verschil zie, en het lijkt die dconf-editor te gaan installeren, maar de juiste naam kan je ook niet zien (waarom niet??).
Positief
- Positief privaat
Wat ik goed vind aan de Ubuntu desktop is de trage klik op Firefox: als je de (linker)muisknop ingedrukt houdt op het Firefox logo, geeft die de keuze om een privat sessie te openen. Je kan dus met hetzelfde icoon zowel de gewone als de private versie van Firefox starten.
- Toegang via SSH: Settings heeft een heel eenvoudig en duidelijk scherm onder “instellingen, delen”, waarin “scherm delen”, “media delen” en “aanmelden op afstand”, wat in mijn geval aan staat (standaard blijkbaar), wat me toelaat vanop mijn laptop in te loggen met fish://webgang@192.168.1.55 en bestanden gemakkelijk over te zetten.
Deze bespreking is gemaakt op basis van een DVD versie bij Linux Format, maar Ubuntu bestaat natuurlijk ook als download in verschillende versies, waaronder desktop, laptop, Raspberry Pi enz: https://ubuntu.com/download/desktop en hier meer uitleg https://ubuntu.com/tutorials/install-ubuntu-desktop#1-overview.
.
Mars
1
Sounds From Mars: Filters Out Rover Self-Noise
766K
2
NASA’s Curious Universe Podcast: Sounds of Mars
19.4K
3
Sounds From Mars: Includes Rover Self-Noise
162K
NASA@mars
Sounds from Mars
https://soundcloud.com/nasa